Geld als wapen in de strijd om de Indonesische onafhankelijkheid

Wat zegt geld over macht, verzet en onafhankelijkheid? In de nasleep van de Indonesische onafhankelijkheidsverklaring op 17 augustus 1945 werd het uitgeven van eigen geld een krachtig symbool van soevereiniteit. Maar de aanloop naar onafhankelijkheid was gewelddadig – en geld speelde daarin een verassend centrale rol.

In deze lezing onderzoeken we geld van het Nederlandse koloniale bestuur en van de Japanse bezetting in de aanloop naar de onafhankelijkheidsverklaring van Indonesië. We bekijken hoe geld toen meer was dan een betaalmiddel: het werd ingezet als strategisch wapen, als uitdrukking van identiteit en als instrument van verzet.

Aan de hand van voorbeelden uit de Nationale Numismatische Collectie stellen we vragen aan geld. Hoe zag het geld van de voormalige kolonisator en bezetter eruit? Wat voor impact had dit geld op mensen in Indonesië in de turbulente periode tussen 1942 en 1945? En in bredere zin: hoe helpt het bestuderen van geld – zijn vorm, functie en circulatie – ons om koloniale en postkoloniale machtsverhoudingen beter te begrijpen?

Afbeelding: f 25 bankbiljet van De Javasche Bank uit 1939, gedrukt in Batavia, Nederlands-Indië.